Kết quả kinh doanh bết bát
Công ty Cổ phần Xi măng Vicem Hà Tiên (mã CK: HT1) là một trong những công ty xi măng đầu tiên công bố báo cáo tài chính quý I/2024. Theo đó, doanh thu quý I giảm 12,24%, đạt hơn 1.585 tỷ đồng. Trong đó, doanh thu từ xi măng, clinker đạt hơn 1.582 tỷ đồng, doanh thu từ cát ISO và các mặt hàng khác đạt hơn 2,79 tỷ đồng.
Trừ đi chiết khấu thương mại, doanh thu thuần của HT1 đạt hơn 1.494 tỷ đồng, giảm 11,62% so với cùng kỳ năm 2023. Nhờ giảm mạnh giá vốn, lợi nhuận gộp của HT1 ghi nhận tăng 36,6%, đạt hơn 103 tỷ đồng.
Không chỉ giảm mạnh chi phí giá vốn, HT1 còn kiểm soát chặt các chi phí khác. Theo đó, chi phí tài chính giảm 52,5%, chi phí bán hàng giảm 13,4%, lần lượt đạt 20,3 tỷ đồng và 40,4 tỷ đồng. Ngược lại, chi phí quản lý doanh nghiệp tăng 19,7% lên mức 66 tỷ đồng.
HT1 lỗ thuần từ hoạt động kinh doanh hơn 23 tỷ đồng, lỗ sau thuế hơn 24 tỷ đồng trong quý I. Cùng kỳ năm 2023, công ty cũng lỗ sau thuế tới hơn 85,6 tỷ đồng.
Lợi nhuận của HT1 đã sụt giảm 4 năm liên tiếp kể từ 2020-2023. Trong đó, năm 2023 ghi nhận lợi nhuận sau thuế thấp kỷ lục, đạt vỏn vẹn gần 18 tỷ đồng trong khi những năm trước đều thu về hàng trăm tỷ đồng.
Ông Đinh Quang Dũng, Chủ tịch HĐQT HT1, nhận định 2023 là năm khó khăn chưa từng có trong lịch sử ngành xi măng. Sang năm 2024, dự báo các rủi ro tiềm ẩn từ kinh tế thế giới vẫn còn hiện hữu và tiếp tục tác động lên triển vọng phục hồi kinh tế của Việt Nam.
Thị trường xi măng dự báo sẽ tiếp tục mất cân đối do cung vẫn vượt cầu; xuất khẩu cũng sẽ tiếp tục gặp nhiều thách thức gây áp lực lớn đối với thị trường trong nước, cạnh tranh giữa các doanh nghiệp xi măng ngày càng gia tăng.
Nhu cầu xi măng trong nước khó tăng trưởng cao dù thị trường bất động sản được dự báo sẽ phục hồi, nhưng chưa thể sôi động trở lại. Cùng với đó, việc giải ngân vốn đầu tư công tại các địa phương còn chậm, các khó khăn, vướng mắc về thủ tục pháp lý, tài chính, đất đai, giải phóng mặt bằng... cần có thời gian để tháo gỡ, xử lý.
HT1 dự báo ngành xi măng nội địa có thể bằng năm 2023; kỳ vọng tăng nhẹ 0,5 – 0,6%; nhu cầu xi măng tại thị trường HT1 đang tham gia dự báo tăng trưởng âm 0,4%.
Năm 2024, HT1 lên kế hoạch tổng doanh thu 7.032 tỷ đồng, giảm 0,3% so với mức thực hiện năm 2023. Lợi nhuận trước thuế mục tiêu vỏn vẹn 29 tỷ đồng, tăng trưởng ở mức 17,5%. Về công tác đầu tư xây dựng, HT1 dự kiến đưa dự án đường BOT Phú Hữu vào khai thác, thu phí trong năm 2024. Với kế hoạch này, HT1 đã hoàn thành 22,5% kế hoạch về doanh thu sau 3 tháng đầu năm.
Khó khăn vẫn bủa vây ngành xi măng
Ngành xi măng năm 2024 vẫn được xem là chịu nhiều khó khăn, điều này phản ánh kết quả kinh doanh kém sắc của Doanh nghiệp trong quý 1/2024.
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, quý 1/2024, toàn ngành xi măng xuất khẩu khoảng 7,9 triệu tấn sản phẩm, thu về 298 triệu USD, sản lượng bằng với cùng kỳ năm trước nhưng trị giá giảm 11,7%. Đáng chú ý, đà giảm xuất khẩu của mặt hàng này đã kéo dài sang năm thứ 3.Năm ngoái, xuất khẩu của ngành đã lao dốc mạnh do nhiều thị trường chủ lực như Trung Quốc, Bangladesh... giảm mua xi măng, clinker từ Việt Nam.
Lũy kế cả năm 2023, ngành xi măng xuất khẩu hơn 31,3 triệu tấn clinker và xi măng, tương đương hơn 1,32 tỷ USD, giảm 1,2% về lượng, và giảm 4,1% về trị giá so với cùng kỳ năm 2022.
Trong báo cáo mới đây, Chứng khoán SSI cho rằng sản lượng tiêu thụ xi măng sẽ chạm đáy trong quý đầu năm 2024 và dần phục hồi trở lại trong thời gian tới. Cụ thể, đơn vị này dự báo mức tiêu thụ xi măng trong quý 1/2024 sẽ ở mức thấp kể từ quý 3/2021 do các yếu tố mùa vụ như nghỉ Tết Nguyên đán và nhu cầu vẫn ở mức yếu.
Tuy nhiên, kể từ quý 2/2024, sản lượng xi măng bán ra sẽ cải thiện so với cùng kỳ nhờ hoạt động xây dựng có dấu hiệu phục hồi. Ngoài ra, các dự án đầu tư công lớn như sân bay Long Thành và các dự án đường cao tốc ở miền Trung và miền Nam có thể bù đắp nhu cầu yếu trong năm 2024.
Về xuất khẩu, SSI cho rằng tăng trưởng ở thị trường xuất khẩu có phần hạn chế do Trung Quốc giảm nhập khẩu xi măng của Việt Nam. Ngược lại, Bangladesh là thị trường ghi nhận tăng trưởng khi xuất khẩu xi măng và clinker sang nước này tăng 40% so với cùng kỳ nhờ tăng cường đầu tư vào cơ sở hạ tầng.
SSI kỳ vọng biên lợi nhuận gộp của các doanh nghiệp sản xuất xi măng sẽ chạm đáy trong quý 1/2024, sau đó cải thiện dần trong các quý tiếp theo. Tuy nhiên, lợi nhuận có thể sẽ vẫn yếu (thấp hơn năm 2022) do sản lượng tiêu thụ phục hồi chậm và chi phí quản lý và bán hàng không thay đổi.
Hiệp hội Xi măng Việt Nam (VNCA) dự báo xuất khẩu xi măng, clinker trong năm nay tiếp tục gặp khó, bởi thị trường bất động sản Trung Quốc chưa có dấu hiệu phục hồi, xi măng Trung Quốc cũng bị dư thừa và dự báo sẽ cạnh tranh với xi măng Việt Nam vào các thị trường xuất khẩu như Philippines, Trung Mỹ, Nam Phi…
Trong khi đó, nguồn cung xi măng tiếp tục vượt cao so với nhu cầu. Hiện công suất thiết kế của các nhà máy xi măng ở Việt Nam lên đến 120 triệu tấn/năm, trong khi nhu cầu xi măng chỉ khoảng 65 triệu tấn, điều này dẫn tới cạnh tranh ngày càng khốc liệt.
Cùng với mức tăng trưởng trái chiều trên kênh xuất khẩu, điều này sẽ làm gia tăng cạnh tranh trong nước. Trình trạng này đặc biệt xảy ra tại thị trường miền Bắc và miền Trung, khu vực có hầu hết các dự án mới và có tỷ lệ xuất khẩu cao hơn.
Hiện, một số doanh nghiệp đang mở rộng thị trường, chuyển hướng sang các khu vực như Mỹ, Australia, Bắc Mỹ, Nam Mỹ và châu Phi nhằm giảm sự phụ thuộc vào một số thị trường truyền thống như Trung Quốc, Philippines...
